Into the darkness

වෙලාව හරියටම කොහෙවත් නොපෙනුණත් , මේ හරිම වෙලාව බව තේරුණු නිසාමද කොහෙද අනුහස් තමන් අවුරුදු ගානක් නිදාගත්තු තමන්ගේ ඇඳ දිහා බලාගෙන සිටියේය.. මේ බිත්ති හතර ඇතුලේ මොන තරම් දේවල් සිදුවීද? ජීවිතය හරියට මේ බිත්ති හතරට ප්‍රක්ෂේපනය උනු චිත්‍රපටියක් වගේ, හතර පැත්තෙන්ම ජීවිතය; ඒ මැද අනුහස්.

"ඉක්මණට එන්න අනුහස්..", සාත්තු සේවිකාව , ජෙනිෆර් , සුපුරුදු ලෙන්ගතුකමින් ඔහුට කතා කළාය. "හොඳමයි ජෙනි , මිනිත්තුවක් දෙන්න ..", කියන අනුහස් තමන්ට පමණක් ඇසෙන සේ කුමක්ද යමක් මුමුණයි, ඒත් සමගම ආපහු ජෙනි දෙසට හැරී "එහෙනං අපි යමු", යයි පවසයි. ඔහුගේ ස්වරයේ රැඳී තිබෙන්නේ බලාපොරොත්තු රහිත සංවේගයක්.

මීට වසර කිහිපයකට පෙර "සහන" මානසික රෝහලට පැමිණි පුද්ගලයාට හාත් පසින්ම වෙනස් වූ බොහෝ නිවුණු මිනිසෙකු ලෙස අනුහස් රෝහලේ ප්‍රධාන දොරටුවෙන් එළියට බහින්නේ රෝහලේදී ඔහුගේ හොඳම මිතුරා වූ සංකල්ප සමගින් ය. "මචං අපි දැන් මොකද කරන්නේ , උඹට යන්න තැනක් තියෙනවද ?" අනුහස් , සංකල්පගෙන් ඇසුවේ , රෝහලේ දී මිත්‍රකම ඇතිවූවත් සංකල්ප ගේ වෙනත් විස්තරයක් ඔහු නොදත් බැවිනි. සැබවින්ම ඔවුන් මිතුරන් වුවේ දෙදෙනාටම එකම මානසික අසමබරතාව තිබූ නිසා මිස අන් කිසිවක් නිසා නොවේ.

"ඉඳපන් මං දන්න තැනක් තියෙනවා , වැව් තාවුල්ල අද්දර පරණ තානායමක් , දැන් ඒක ජරා ජීර්ණය වෙලා තියෙන්නේ , මං රිලීස් උනේ ගිය සතියේ නිසා මට එතනට ගිහිං විස්තරේ බලාගන්න චාන්ස් එකක් ආවා, මම ඉන්නේ එහෙ , උඹටත් එක්ක මං කාමර බුක් කරලා තියෙන්නේ මාසෙකට , ප්‍රශ්නයක් නැතිව ඉන්න පුළුවන්", සංකල්ප කියත්ම අනුහස් ගේ මුවේ නැගුනේ සිනාවක්. සංකල්ප මීට සතියකට පමණ පෙර හදිසියේම රෝහලෙන් පිට කෙරුණේ ඔහුගේ මානසික සෞඛ්‍ය තත්වය යහපත් වූ නිසාවෙනි, එය තදින්ම බලපෑවේ අනුහස් ට ය එහෙත් කුමක් හෝ වාසනාවකට අනුහස් ට ද ඉක්මනටම සුව වීමට හැකි වූ නිසා සංකල්ප සමග දිගටම සිටීමේ හැකියාව ඔහුට ලැබිණි , එය දෛවෝපගත සිදුවීමක් ලෙසටයි අනුහස් සිතුවේ.

ඔවුන් සවස් වන්නට මත්තෙන් අදාළ තැනට ලඟා විය. කුමක්දෝ සුපුරුදු කමක් වටපිටාවේ ඇති බව දැනුණු බැවින් අනුහස් තම සගයාට ඒ බව දැන්වීය. "මචං , ඇත්තම කතාව කීවොත් මට නිකං මෙහෙ කළින් ඉඳල තියනවා වගේ මතකයි." "එහෙම වෙන්නේ කොහොමද බං , උඹ හොස්පිටල් එකට ගේනකොටත් මං හිටියේ හොස්පිටල් එකේ , උඹට ගේනකොටත් මෙලෝහසරක මතකයක් නෑ, අනික උඹට දැනුත් මොකුත් මතක නෑනේ , උඹේ නමවත් මතකද ?", සංකල්ප කිවේය ; එය සැබෑය, අනුහස් යනු රෝහලෙන් ඔහුට දුන් නමකි. ඔහුට ඔහු පිලිබඳ කිසිම දෙයක් මේ වනතුරුත් මතක තිබුණේ නැත.

කෙමෙන් කෙමෙන් අන්ධකාරය පරිසරය වෙළාගෙන සඳ අහස ඉස්මත්තේ රජ විය. මිතුරා කුමක් කීවද , අනුහස්ගේ හිත යටින් කුමක් හෝ ප්‍රභල මතකයක් ඇවිස්සෙන්නට විය. ඒ මතකය ප්‍රභල ය, එහෙත් ඇවිස්සෙන වාරයක් පාසා ඔහුට ඉන් මිදීමට වුවමනා ය. අවුරුදු ගණනක් තමා කවුදැයි නොදැන සිටි ඔහුට දැන් ඔහුව දැනෙන්නට පටන් ගෙන තිබේ. මේ හැඟීමෙන් මිදිය යුතුය. එසේ සිතූ අනුහස් තානායමේ උඩු මහලේ පිහිටි බැල්කනිය මත සිට හඳ එළියට දිළිසෙන වැව දිහා බලා ඉන්නට විය.

"ලස්සනයි නේද , මහත්තයා .. ඒ වුණාට ඉතිං හැම ලස්සන දේකම තියෙන්නේ භයානක අතීතයක් " තානායමේ සිටි එකම සේවකයා වූ මහතුන් අනුහස් ළඟට විත් පැවසීය. "මොකක්ද ලොකු උන්නැහේ ඒ කතාවේ තේරුම ? " , අලි මදිවට කොටි මෙන් ප්‍රශ්න පිට ප්‍රශ්න නැගෙන්නට වූවත් අනුහස් මුවින් පිට කලේ ඒ ප්‍රශ්නය පමණි. "මහත්තයෝ මේ තානායම හදල තියෙන ගොඩනැගිල්ල, මීට අවුරුදු දහයකට උඩදී පවුලක් ජීවත් වුණු ගෙදරක් ඒ පවුලේ දරුවෝ සේරම ඔන්න ඔය වැවට දාල තියෙනවා,ගිලෙන්න.. අනේ අප්පොච්චියේ මං නම් ඔය වැව දිහා බලන්නෙත් බොහොම හිතේ අමාරුවෙන්..දරුවන්ගේ අම්මා මේ බැල්කනියෙන්ම පැනලා සියදිවි හානි කරගෙන තියෙන්නේ"

Objects in mirror are closer than they appear

බැහැගෙන යන ඉර වහගෙන ඉන්න වලාකුළු හැන්දෑව මූසල කරනවා, අමාරුවෙන් මිරිකිලා එන කහපාට කිරණ ඒකට තවත් ගුප්ත බවක් එකතු කරනවා. ඔහු ඒ හැන්දෑවේ ජීවිතය හා මරණය වෙන් කරන අඩවියක අතරමං වූවෙක්. " උපත:1990 ඔක්තෝබර් 10.... විපත: 2009 මැයි 11" ,ඔහු බලාගෙන හිටි ස්මාරකයේ සටහන් වුණේ එළෙස. තවත් අඳුර වැටෙන්නට ප්‍රථමයෙන් තම අතේ තිබුණු මල් කළඹ එතැනින් තබා ඔහු පිටවීමේ දොරටුව කරා ඇදෙන්නට විය. "හලෝ ... මිස්ට අපි හම්බෙලා තියෙනවා නේද ? " කවුරුන් හෝ ඔහුට පිටුපසින් සිට අමතන්නට විය.

දින කිහිපයක සිට තමාට මෙවන් ආගන්තුකයින් රැසක් හමු වූ බව සිහිකරමින් ඔහු , අමතන්නාගේ මුහුණ දෙස හොඳින් බැලුවේය."ම්ම්..සමාවෙන්න මට එහෙම මතකයක් නම් නෑ .. මට පරක්කු වෙනවා මහත්මයා , එහෙනං යන්නම් " සැබවින්ම ඔහු කවුදැයි කිසිම මතකයක් නොවුවෙන් තම පය ඉක්මන් කරමින් වාහනය දෙසට ඇවිද ගියේය. "ඇයි , ගිහිං එන්න අදහසක් නැද්ද ? " තරමක අවඥාසහගත ස්වරූපයක් නාදුනන පුද්ගලයාගේ කතාවේ ගැබ්ව තිබිණි. එහෙත් ඔහු පිළිතුරු දීමට නැවතුණේ නැත, "කාලකන්ණි හොරු ,මොක්කුද කවුද දන්නේ .." තමන්ට ම කියාගනිමින් ඔහු වාහනයට ගොඩ විය; එන්ජිම පණ ගන්වා පැති කණ්ණාඩියෙන් පිටුපස බැලූ ඔහුට පිටුපසින් පිහිටි සුසාන භූමියේ ස්මාරක රැසක් පමණක් පෙනිණි. නැවතත් ඉදිරිය බලන්නට හැරුණු ඔහුට අවසාන ලෙස කණ්ණාඩියේ තිබෙන වැකිය යළිත් මනසේ මැවී පෙනිණි- "objects in the mirror are closer than they appear".

"දැන්නම් කියන්න එපා මාව දන්නේ නෑ කියලා මිස්ට..." එකවරම පිටුපස අසුන දෙසින් ඇහුනු දෙයින් ඔහුගේ සර්වාංගය ගල් ගැසී ගියේය; ඉදිරියේ කිසිම වහනයක් නොතිබීම සහ කෙළින් පාර නිසා හදිසි තිගැස්ම අනතුරකින් කෙළවර නොවීය. "මොන හු****..තමුසේ කොහොමද මේකට රිංගුවේ.." දැඩි ස්වරයකින් අමතමින් වාහනයේ තිරිංග ඔහු තද කළේය; එතැනම කන් බීරී කරවන ශබ්දයකින් එය නතර විය. ඔහු ආපසු හැරී බැලුවේය. එහෙත් වාහනයේ කිසිවෙකු නොවීය ,නැවත ඉදිරිපස බලා කණ්ණාඩියෙන් පිටුපස ආසනය බැලූ විට , දුටු දෙය ඔහුට අදහාගත නොහැකි විය; පෙර හමුවූ පුද්ගලයා යුධ හමුදා ඇඳුමකින් සැරසී ඔහු පිටුපස ඉඳ සිටී ,එහෙත් ඔහුව පෙනුනේ කන්නාඩියෙන් පමණි.

"මට වැඩි වෙලා තිබුණේ නෑ මහත්මයා, එදා වගේම අදත් මට වැඩි වෙලා නෑ; ඔබේ මල්ලී හරිම නිර්භීත සෙබලෙක් , ඔහු වීරයෙක් වගේ පුදුමාතලන් වලදී දිවි දුන්නා එදා...අන්තිම පැය කීපය ගෙවුණේ ..." අගක් මුලක් නැතිව දිග කතාවක් අරඹා නාදුනන සෙබලා මදක් නතරවිණි. "ඔයා මගේ මල්ලිව දන්නවා ද ? එයා අන්තිමට කතා කළාද ඔයාට ?" ඔහුට කිසිවක් අදහා ගත නොහැකි වුවද දැනගත හැකි යමක් වේ නම් මේ එයට අවස්ථාව නිසා භිය පසෙකලා ඔහු විමසුවේය. "එයා නැතිවෙනකොටත් මං මැරිලා මහත්මයා, එයා තනියෙම ටාගට් එක පස්සේ ගියා, ඔබ නොදන්නවා උනාට මමයි ඔහුයි දෙන්නම හමුදා බුද්ධි අංශයේ, අපි ඒ වෙලාවෙත් හිටියේ සතුරු කලාපයක ප්‍රධාන ඉලක්කයක් පස්සෙන්, ඒත් අපේ කවුරුහරි අපිව පාවලා දුන්නා, මට මතක අපිව ඇම්බුෂ් එකකට අහුවුණා විතරයි, ඊට පස්සේ මං දැක්කේ ඔයාගේ මල්ලී ටාගට්ටාගට් එක ලෝකෙට් කරලා මිෂන් කම්ප්ලිට් කරනවා.. හැබැයි ඔහුවත් මැරුවා... මැරුවේ අපේම කෙනක්"

ඔහුගේ මුහුණෙන් හීන් දාඩිය ගලා ගියේය.භූතයෙක් සමග කතාකිරීම එකකි; මල්ලිගේ යාළුවෙක් සමග කතාකිරීම තවත් එකකි; ඒ සියල්ලටම වඩා සංකීර්ණ දිවිදුන් හමුදා බුද්ධි නිලධාරියෙක් සමග කතා කිරීමය. "දැන් ඔයාට ඕනි පාවා දුන්න කෙනාව අල්ලා දෙන්න මගෙන් උදව් ගන්නද? " සාමාන්‍යයෙන් කතාවල සිද්ධ වන්නේ මෙබන්දක් නිසා ඔහු වැඩි දෙයක් නොඅසා විමසුවේය. "දැන් මගේ වෛරයක් නෑ මහත්මයා .. ජීවත්වෙන මිනිස්සු කරපු දේවල් මට වැඩක්වැඩක් නෑ , මහත්මයා හැමදාම මල්ලි නැතිඋන දවසේ ඇවිත් යනවා මං බලාගෙන ඉඳලා මෙහෙම කතා කරන්න ආවේ , මගේ පවුලේ අම්මයි නංගියි විතරයි , ඒ දෙන්නම තාම දන්නේ නෑ මං මැරිලා කියලා...මහත්මයා මට එක උදව්වක් කරන්න, මං ඔයාගේ වීදුරුවේ ලියපු අංකෙට කතාකරලා කියන්න, මං මැරුණා කියලා.." අවසාන වාක්‍ය ඉවර කරන්නට ඔහුට හැකියාවක් නොවූ බව පෙනිණි, කෙමෙන් ඔහුගේ හඬ මැකී ගියේය. වහා පිටුපස හැරී බැලූ ඔහුට පෙනුණේ වීදුරුව මත සටහන් වී ඇති airtel අංකයකි.

සෙනෙහෙ ලද්දෝ

යන්තමට වැටෙන හීතල වැහිපොද අස්සෙන් රතුපාට කුඩේ යටින් ඇයත් සමග යන ඔහුට අමතක නොවෙන කතාවක් ඇත; ඒ මේ පාර ඔස්සේ , මල් වැට අද්දරින් ගොස් දිය මංකඩ පහුකර පන්සල හා නැවතත් ආපසු කුඩා කඳු ගැටය ඔස්සේ මහගෙදරට එන තෙක්ම මංසලකුණු වලින් ගහණ වූ සුන්දර මතකයකි. ඇවිද ගිය මංමාවත් වෙනස් වී ගොසින්ය, ජීවිතය මෙන්ම ඒ සියල්ලට වෙනස් වීම උරුමය. එහෙත් තවමත් කඳු පන්තිය ට එහායින් අවරගිරෙන් රත් පැහැ ඉරු ගිලගැනෙන හැටි එහෙම ම ය.

"එයා ආසම මේ වෙලාවට අහස බලන්න.. ඊට පස්සේ තරු පිරිච්ච අහස හරියට චිත්‍රයක් වගේ, කවදාවත් මටනං එපා වෙලා නෑ ,හැබැයි එයා නැති උනාට පස්සේ ඒක දිහා බලන්න උවමනාවක් උනෙත් නෑ.." ඔහුත් සමග ආ ගැහැණු ළමයාට හැඟීම් බර ලෙසකින් කියාගෙන ගියේය. "අදනං තරු පේන එකක් නෑ ,වැහි කළුවර ට.." ඇය කිසිවක් ගණන් නොගත්තාක් මෙන් පිළිතුරු දුන්නාය. ඇයගේ අතේ සුදු නෙළුම් මලකි , ටිකෙන් ටික ඇය ඒ මලේ පෙති දිගහරියි. ඒ දෙස බලාසිටි ඔහුට එක දිගට මැවෙන සිතුවම් ගොඩකි; පළමුව පොහොට්ටුව , ටික කලෙකින් සුවඳ පිරුණු මලකි, ඉන්පසු කොහේ හෝ පුදසුනක් මත කැමැත්තෙන් හෝ අකමැත්තෙන් පූජා වී පරවී ජරාවී යයි.

"ඔයා හිතන්නේ ඔය මල් පූජා වෙන්න කැමති ඇතිද ? අපි බලෙන් කඩාගෙන ගියාට මලෙන් අහන්නේ නෑ නේ කැමති ද කියලා..?" ඔහු තරමක් දෙගිඩියාවෙන් ඇය දෙස බලාගෙන ඇසුවේය. ඇය ඔහුට ප්‍රතිචාර දැක්වූවේ තරමක් උපහාසයෙනි: "ටිකක් ලූස් කියලා දැනගෙන හිටියා, නට් කේස් එකක් කියලා දන්නේ දැන් නේ". එහෙත් ඔහු අසන කියන සෑම දෙයකම අරුතක් ඇත; ඔහු නෙළුම් මලට උපමා කලේ ගැහැණිය ය, විශේෂයෙන් ඔහුගේ කුඩාකළ ප්‍රේමය වූ ඇය ය. ආරංචියේ හැටියට නම් ඇය ආගිය අතක් නැත, කවුරුන් හෝ සමග පැන ගිය බවක් හැමෝම කියයි.එහෙත් ඇය එතරම් මෝඩ ගැහැණියක් නොවේ , එමෙන්ම ඇයට පැන යාමට තරම් ප්‍රේමවන්තයෙක් සිටියේ ද නැත. නමුත් කාලය විසින් ඒ සියළු කතා පිළිගැනීමට ඔහු පොළඹවා ඇත. තවත් ඇය ගැන නොසිතුවද , මංසලකුණු පසු කර යන හැම වාරයක් පාසා වාන් බිඳගෙන සිතුවිලි දොරේ ගලා යනහැටි ඔහුට නැවැත්විය නොහැක.

කෙමෙන් කෙමෙන් අඳුර වැටෙන්නට වුවේය, කීවත් වාගේම වැහිකලුවරට තරු හැංගිලා ය. ඔහු සමග ආ තම ඤාති සොයුරිය නිවසට ඇරලු ඔහු තම නිවස බලා එළෙසම පිය මැන්නේය. හීන් පොද තරමක් වැරෙන් සැරෙන් කුඩේ වදින ගානට ලොකු වී වැටේ. "වැස්සටත් එයා ආසයි .." ඔහු තමාටම කියාගත්තේය. නොදැනීම ඔහු නිවසට ලං වී තිබුණි. නැවතත් සියල්ල මතකයෙන් අතුගා දැමූ ඔහු ඉස්තොප්පුවෙන් තෙත බරිත කුඩය ඇලකර තබා, ගෙට ඇතුළු විය. ගෙදර ඔහු කැමති ම කොටස මෙවැනි මුස්පේන්තු වෙලාවකට ජීවත් වීමට අගනාම තැනකි. ඔහු එතැනට කැමති අවුරුදු පනහක පමණ සිට මහගෙදර පවත්වාගෙන එන කුඩා පුස්තකාලය එහි තිබූ බැවිනි; තමා පැමිණි වග නිවැසියන්ට ඇඟවූ ඔහු පුස්තකාලයට ගොස් පරණ පොත් අතර අතරමං විය.

ඇටමැස්සා, ගලිවර් සහ ලිලිපුට්ටෝ, යළි උපන්නෙමි, සංයුක්ත නිකාය, යුගාන්තය වැනි පොත් එකින් එක යන්තමින් එහෙ මෙහෙ පෙරළමින් බැලූ ඔහුට පොත් අතර තිබී තවත් කුඩා පොතක් හමුවිය. එය ඔහු කුඩා කළ අකුරු ලියූ අභ්‍යාස පොත් වර්ගයකි. තඩි අකුරු පේළි අසාවෙන් බලමින් සිටි ඔහුට එක්වරම මුතුවන් අකුරුවලින් සටහනක් තැබූ අවසාන පිටුවක් හමුවුවේය. ඔහුගේ මුහුණ මලක් පිපුනාක් මෙනි. ඉතා ප්‍රවේසමෙන් ඔහු එය කියවාගෙන ගියේය. මුල් පේලි දෙක තුන උද්යෝගයෙන් ද , පසුවන්නට තරමක් පුදුමයෙන් ද අවසානයේ දෙගිඩියාවකින් ද ඔහු ලිපිය කියවා නිම කළේ ය.නැවතත් මුල සිට අගට එය කියවූ ඔහු උන් තැනම ගල් ගැසී පොත් රාක්කය ලඟින් තිබුණු ජනේලයෙන් එළිය බලාගත්තේය. දැන් අහස එළිය වැටී තාරකාවෝ දිලී නිවෙති, ඔහුගේ දෑස් අග කඳුලක් රැඳී තිබුණේය. දෙකොපුල් මතින් රූරා වැටුණු කඳුලක් කියවූ සටහන මත වැටිණි; එහි සඳහන් ව තිබුණේ මෙබන්දකි :

"..... අතීතය නමැති ස්ථිර සිතුවම දෙස ඔබ බලාගෙන සිටින බව මම දනිමි. එය අලංකාර මෙන්ම අදහාගත නොහැකි රටාවලින් විචිත්‍රවත්ය. ඔබ හා ගත කල ඔබේ යොවුන් විය ද එළෙසම ය; සුන්දරය. එහෙත් ඔබට තවත් සැඟවිය නොහැකි යමක් ඇත. මා ඔබේ ලෝකයේ වැසියෙක් නොවෙමි, කාලය ඔබ වයසට පත් කළද මා කාලය අතික්‍රමණය කල ජාතියක එක පුරුකක් වෙමි. මා තවත් රැඳී සිටියහොත් අපට වෙන් වීම තවත් අසීරු වනු ඇත.එහෙයින් ඔබට නොකියාම ඔබෙන් වෙන් වී යළිත් චාරිකාවේ යමි. මේ සටහන මා අතීතයේ ගතකළ මොහොතකදී ඔබේ මනසට ඇතුළු වී ඔබේම පොතක තබමි, ඔබ මෙය කියවන විට තේරුම්ගත හැකි තරමේ මුහුකුරාගිය බවක සිටින්නේ යයි සිතමි. ආදරය , අවකාශය සහ කාලය අතික්‍රමණය කළ ධර්මතාවකි ; මා කොහේ හෝ සිට ඔබ වෙත කෙරෙන ආදරය තාරකාවෝ ඔබට ලස්සන රටාවකින් පෙන්නනු ඇත, මා මතක් වන සෑම විටම අසීමිත විශ්වය දෙස බලන්න , කොහේ හෝ සිට ඒ මොහොතේ මා ද ඔබ දෙස ආදරයෙන් බලා සිටිනු ඇත.

මෙයට
නෙළුම් ..........."

ආගන්තුක හමුවීම

නිවාඩුවේ නිකමෙක් ලෙස කාලකන්ණි වීම වැලකීම සඳහා ඔහු බදුල්ලේ සිටි තම මිතුරෙකු හමුවීමට ගියේය. බොහෝ කාලයකට පසුව හමුවීම නිසා මිතුරාගේ පෙරැත්ත මත දින දෙකක් බදුල්ලේ ගත කල ඔහු වැඩිමනක් නොසිතාම බදුල්ලෙන් උදැසන 10ට පිටත්වෙන සීග්‍රගාමී දුම්රියේ පිටත් වීමට පැමිණියේය. අළුතින් ගත් කැමරාව අතේ තියෙද්දී ඔහු ලෝකයේ හොඳම කැමරා ශිල්පියා ය; ඒ ඔහුට ඔහු ගැන සිතෙන ආකාරය ය; නිවසට පැමිණ 600කට අධික වූ චායාරුප ගොන්නෙන් 20ක් පමණ රැස් ඇර ෆොටෝෂොප් කරවා බුකිගත කරන අටියෙන් යළි යළිත් ඒවා දෙස බලමින් ඔහු දුම්රියේ දෙවෙනි පන්තියේ ආසනයක හරි බරි ගැසී ඉඳගත්තේය.

සුළු මොහොතකින් අදහා ගත නොහැකි ලෙස දුම්රිය වෙලාවට බදුල්ලෙන් පිටත් විය. මද වේලාවකින් දැඩි සීතලක් දුම්රිය මැදිරියේ පැතිරී ගියේය. ඉන්නේ කඳුකර පළාතක බැවින් එය එතරම් විශේෂ කාරණයක් නොවීය. මැදිවියේ අයෙක් ආසනයක් සොයමින් විත් ඔහු අසළ ඉඳ ගත්තේ තම ගමන් මළු ඉහළ රාක්කයට දමමිනි. ඔහු දෙස බැලූ එම පුද්ගලයාගේ මුහුණේ අව්‍යාජ සිනහවක් රැඳී තිබිණි. "පුතා තනියෙම බදුල්ලේ ආවේ ට්‍රිප් එකක්ද ? " ඔහු කිසිම පැකිලීමකින් තොරව ඇසුවේය. "අහ් ඔව් අංකල් , මේ අපේ කැම්පස් එකේ යාලුවෙක්ගෙ දිහා ආවා " කැම්පස් එකක් ගැන කීම අනවශ්‍ය වුවත් සැමවිටම කෙසේ හෝ එය සඳහන් කිරීම ඔහුගේ හැටි ය. ඒ තමන් තරමක් පොරක් යයි අසාගෙන සිටින්නාට ඇඟවීමට ය.

"කොහෙද කැම්පස් එක පුතා, අපේ දුවත් කැම්පස් එකේ කොළඹ" අංකල් ගේ පිළිතුරෙන් ඔහු සතුටු විය (සාමාන්‍යයෙන් කැම්පස් එකක් ගැන කී විට පිළිතුර මෙබඳුම විය; කාගේ හෝ නෑදෑයෙක් කැම්පස් එකක සිටී ,ඔහු හෝ ඇය අප දන්නේ යයි ඔවුන් සිතයි) "මොරටුවේ අංකල් ,දැන් අවුට්. මේ PhD එකකට යන්න ලෑස්ති වෙනවා" කතා කිරීම එකකි ,පොරටෝක් දීම තව එකකි; ඔහු මේ දෙකේ වෙනස නොදනී. "හොඳයි හොඳයි පුතා රටට වැඩක් කරන්න එච්චරයි ඕනි වෙන්නේ." මීට වඩා දෙයක් අසයි යයි ඔහු බලාපොරොත්තු වුවත් ඒ පිළිතුරෙන්පිළිතුරෙන් පසු අංකල් නිහඬ විය. ඔහු තරමක් අප්‍රසාදයෙන් වුවත් නැවතත් කැමරාව දෙස බැලුවේය; "PhD කියන්නේ මොකක්ද කියලවත් දන්නැතිව ඇති නිකමට අහපියකෝ ..." ඔහු තමන්ටම කියාගත්තේය.

දුම්රිය බිංගෙයක් තුළට ඇතුළු විය.ඔහුට එය ගානක් නොවී ය. බිංගෙය පසුකර නැවත මැදිරිය ආලෝකමත් වූ විට ඔහු අංකල් දෙස බැලුවේ ය, එතැන අංකල් නැත. ඒත් සමගම ඔහුගේ දුරකථනය ට sms පණිවිඩයක් ආවේය. මේ පළාතේ නියත සිග්නල් හමුවීමක් නැති නිසා alert එකක් විය යුතුයි සිතමින් ඔහු ඒ දෙස බැලුවේය- නොදන්නා අංකයකින් ඒවා තිබූ එහි මෙසේ සඳහන් විය- "පුතා , කොළඹින් බැස්සම මගේ බෑග් එක දුවට දෙන්න, එයා ට මන් පෙට්ටියයි ඉන්න තැනයි කීවා". එකවරම සිදුවූ මෙය කුමන හෝ විහිළුවක්විහිළුවක් විය යුතුය. අංකල් ඔහුගේ දුරකථන අංකය දැනගැනීමට විදියක් නැත. එමෙන්ම ඔහු මේ ළඟ පාත සිටිය යුතුය. බැස යාමට දුම්රිය තවමත් කොහේවත් නැවැත්තුවේ නැත.

හපුතලේ දී දුම්රිය නතර විය,එහෙත් අංකල් ආවේ නැත. එතැන වෙන කෙනෙකු ඉඳගන්නවා බලාගෙන සිටියද ඔහු අංකල් ඉඳගෙන සිටි වගක් නොකීවේ සිදුවූ විකාරය නිසා ය. "මේ යකා කොහේ ගියාද ,පිස්සෙක් ද කොහෙද , මැසේජ් එක තමා තේරුම් ගන්න බැරි .." ඔහු සිතුවේය. නානුඔය , හැටන් නාවලපිටිය පහුකරගෙන දුම්රිය ඇදුනේය. ඔහුට නින්ද ගියේය, ඇහැරෙන විට නුවරත් පහුකරගෙන පොල්ගහවෙලට ආසන්නය. සෙනග පිරී ගියද ,අංකල් ගැන හෝඩුවාවක් නොවීය.
**************************************
දුම්රිය 9.30 වන විට කොටුවට පැමිණියේ ය. පිරී ගිය මැදිරි එකින් එක හිස් වන විට ඔහු තව ටිකක් වෙලා ඉඳගෙන සිට බැසිය යුතුයි සිතුවේ ,අංකල් නැතත් බෑග් මළු ටික තිබූ නිසාය. ඔහුට ඉදිරියෙන් දුම්රිය වේදිකාවේ ගැහැණු ළමයෙක් ඔහු දෙස ජනේලය තුළින් බලා සිටියාය. "ඇයි නංගි බෑග් එක අරං ඕනි ද? " ඔහු ඇසුවේ අක්කා කියනවට වඩා නංගි කීම පලදායි නිසාය. "අයියේ අපේ තාත්තා මගේ ඇඳුම් බෑග් අරගෙන එනවා කීවා , මේ පෙට්ටියේ. ඒත් මට ටිකකට කළින් ආරංචි උනේ එයා කෝච්චියට එන අතරතුර ඇක්සිඩන්ට් වෙලා කියලා, හොස්පිටල් ගෙනිහින් දැන් මොහොතකට කළින් .නැතිවෙලා.. " ඇඩු කඳුලින් නංගී කියාගෙන යද්දී ඔහුට හීන් දාඩිය දැමීය.

"ඔයා මේක දැනගත්තේ දැන් ද? හරියටම ෂුවර් ද ? මොකද අංකල් කෙනෙක් මේ බැග් අරං ට්‍රේන් එකට නැග්ගා එයා තාම ඉන්න ඕනි මොකද බෑග් මෙතන" කියමින් ඔහු බෑග් ඇයට පෙන්නුවේ ය. "ඔව් අයියේ මේවා මගේ බෑග් ,ඒත් තාත්තා ට්‍රේන් එකට නගින්න කළිනුයි ඇක්සිඩන්ට් උනේ .. ඔයාට මේවා හම්බෙන්න විදියක් නෑ ..." ඇය අදහාගත නොහැකිව වැලපෙන්නට වුවාය.

Hysteresis - Sri Lanka

The current cultural scenario can be seen as a “hysteresis”. If you refer any dictionary for “hysteresis”, they all will point you to the common meaning known as “deficiency” or “lagging behind”. But I like the phenomena called “hysteresis” (the history of the system has something interesting to cause the present situation) more in using it to describe the present day which is obviously not the initial state of Sri Lanka.

Hysteresis is observed when a system is induced with some property like magnetism. As we all have once done the experiment on temporary magnets created using a conducting coil; perhaps you may remember that the magnetic property remained in the “nut” or the “nail” even after the electric current was cut off. This residual magnetic field is a “hysteresis”. In general, before the hysteresis, the system experiences a dramatic shift in its field (magnetic field when we consider this context); this shift is HUGE compared to the initial external field.

The simple fact about this is that you don’t need a huge energy to produce a mammoth field: the tiny magnetic droplets in the nut or nail (the material used for the induction) will align themselves in order to give you a resulting saturated state of huge magnitude. And if the material used for the induction, is hard magnetic material then, the residual magnetic field will be quite significant.

Over the last many years we, Sri Lankans, have been experiencing cultural hysteresis and now also we are proudly continuing it- because we are like hard magnetic materials. I believe that the hysteresis caused by the British invasion is the building block of present day Sri Lanka; nobody can deny it. We are nothing but the small dots trying to make our way, arrange our “spin” according to the British. Therefore, we cannot argue that we are building the proud Sri Lanka which is described in the tales and history books: dudes we are in a HYSTERESIS, and we cannot go back to the 0-state.